General Measurement Approach (Gma)
Giriş
General Measurement Approach (GMA), IFRS 17 standardının temel ölçüm modelidir. Building Block Approach (BBA) olarak da bilinen bu yaklaşım, özellikle uzun vadeli ve karmaşık sigorta sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde kullanılmaktadır.
Yapısal Bileşenler
Dört Temel Blok
GMA, dört temel yapı taşından oluşmaktadır:
1. Gelecekteki Nakit Akışları
- Beklenen değer yaklaşımı
- Olasılıklarla ağırlıklandırılmış tahminler
- Açık ve örtük senaryolar
2. Para Zaman Değeri
- Cari iskonto oranları
- Likidite primi ayarlamaları
- Finansal risk düzeltmeleri
3. Risk Düzeltmesi
- Finansal olmayan riskler için ayarlama
- Belirsizliğin sayısallaştırılması
- Güven seviyesi yaklaşımı
4. Sözleşmeye Dayalı Hizmet Marjı (CSM)
- Sözleşme karlılığının temsili
- Hizmet sunumu boyunca sistematik dağıtım
- Negatif CSM durumunda onerous contract yaklaşımı
Ölçüm Metodolojisi
Başlangıç Ölçümü
Fulfilment Nakit Akışları:
Fulfilment CF = PV(Gelecekteki CF) + Risk Düzeltmesi
CSM = -Fulfilment CF (eğer pozitifse)
Sonraki Ölçüm
CSM Güncelleme Formülü:
CSMt = CSMt-1 + Faiz Tahakkuku + Hizmet Ayarlamaları - Gelir Tanıma
Uygulama Örneği: Birikimli Hayat Sigortası
Sözleşme Detayları
Poliçe Süresi: 20 yıl
Yıllık Prim: 12.000 TL
Garanti Edilen Fayda: 300.000 TL
Beklenen Yatırım Getirisi: %6
Risk Düzeltmesi: Yıllık %3
İlk Ölçüm Hesaplaması
1. Nakit Akış Projeksiyonu:
Gelecek Primler (PV) = 160.000 TL
Beklenen Ödemeler (PV) = 145.000 TL
Net CF = 15.000 TL
2. Risk Düzeltmesi = 4.500 TL
3. CSM İlk Tanıma = 10.500 TL
Teknik Özellikler
Nakit Akış Projeksiyonları
- Doğrudan atfedilebilir maliyetler
- Genel gider tahsisleri
- Poliçe sahibi davranış tahminleri
- Demografik varsayımlar
İskonto Oranı Belirleme
Yukarıdan aşağıya yaklaşım
- Referans portföy getirisi
- Likidite primi ayarlaması
- Kredi riski düzeltmesi
Aşağıdan yukarıya yaklaşım
- Risksiz faiz oranı
- İllikit prim
- Yatırım giderleri ayarlaması
Risk Yönetimi Çerçevesi
Risk Kategorileri
Finansal Riskler
- Faiz oranı riski
- Yatırım riski
- Kur riski
Sigorta Riskleri
- Mortalite/Morbidite
- Uzun ömür riski
- Poliçe davranış riski
Kontrol Mekanizmaları
- Varsayım validasyonu
- Senaryo analizleri
- Stres testleri
- Duyarlılık analizleri
Raporlama ve Açıklamalar
Finansal Tablo Etkileri
Kapsamlı Gelir Tablosu
- Sigorta hizmet sonucu
- Yatırım sonucu
- Finansal risk etkisi
Finansal Durum Tablosu
- Varlık ve yükümlülük ölçümü
- CSM sunumu
- Risk düzeltmesi gösterimi
Dipnot Gereksinimleri
- Varsayım değişiklikleri
- CSM mutabakatı
- Risk düzeltmesi metodolojisi
- Duyarlılık analizleri
Sonuç
GMA, uzun vadeli sigorta sözleşmelerinin karmaşık yapısını yansıtmak için tasarlanmış kapsamlı bir ölçüm yaklaşımıdır. Başarılı uygulama için kritik faktörler:
- Güçlü aktüeryal altyapı
- Detaylı veri yönetimi
- İleri analitik kapasitesi
- Entegre sistem mimarisi
Başarı Kriterleri
- Varsayım yönetimi disiplini
- Tutarlı metodoloji uygulaması
- Etkin risk yönetimi
- Kapsamlı dokümantasyon